آمارهاي اين فصل شامل سه فعاليت عمده ” بازرگاني داخلي“ ، ” بازرگاني خارجي“ و” رستوران و هتلداري“ ميباشد.
بازرگاني داخلي
آمارهاي مندرج در اين فصل در زمينهی كارگاههاي بازرگاني با استفاده از نتايج حاصل از مرحلهی اول سرشماري عمومي صنعت و معدن سال 1373 و سرشماري عمومي كارگاهي سال 1381 فراهم شده است و شامل تعداد كارگاههاي عمدهفروشي و خردهفروشي و... برحسب تعداد كاركن و وضع فعاليت و همچنين به تفكيك شهرستان و نقاط شهري و روستايي قابل دسترسي ميباشد.
اطلاعات آماري در زمينهی شركتها و اتحاديههاي تعاوني روستايي از سال 1378 از سازمان تعاون روستايي استان اخذ و در سالنامهی آماري استان درج شده است. در اين فصل آمار مربوط به مشخصات عمومي شركتهاي تعاوني فعال ” تأمين نياز توليدكنندگان “ ، ” تأمين نياز مصرفكنندگان “ و” تأمين نياز صنوف خدماتي “ از اداره كل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان اخذ و ارائه شده است.
بازرگاني خارجي
آمار بازرگاني خارجي ايران از سال 1279 به طور مستمر منتشر ميشود. آمار مزبور، سالانه بر مبناي اطلاعات مندرج در اظهارنامههاي ورودي و خروجي كالاهاي ترخيص شدهی قطعي از گمركات كشور، توسط گمرك جمهوري اسلامي ايران تهيه ميشود.
آمارهاي بازرگاني خارجي مندرج در اين فصل، از اداره كل گمرك استان (گمرك اينچه برون) اخذ شده است. آمارهاي مزبور شامل مقدار و ارزش كالاهاي وارداتي برحسب قسمتهاي مختلف تعرفهیگمركي و مقدار وارزش صادرات (بجز نفت خام) برحسب گروه كالاها است.
رستوران و هتلداري
آمارگيري از كارگاههاي صرف غذا و نوشيدني، نخستين بار در سال 1355 در شهر رشت و سپس در سال 1356 در چهار شهر تهران، زاهدان، خرمشهر و كرمانشاه توسط مركز آمار ايران به مرحلهی اجرا گذاشته شد كه نتايج آن در اختيار متقاضيان قرار گرفت.
در اواخر سال 1366، براي اولين بار طرح آمارگيري از كارگاههاي صرف غذا و نوشيدني در سطح كل نقاط شهري كشور توسط مركز آمار ايران اجرا و نتايج آن منتشر شد. همچنين در سال 1369 طرح مزبور در كل كشور (نقاط شهري و روستايي) به اجرا درآمد و نتايج آن در اختيار همگان قرار گرفت.
در سال 1373 آمارگيري از كارگاههاي صرف غذا و نوشيدني با استفاده از اطلاعات چارچوبي حاصل از طرح آمارگيري جاري جمعيت سال1370 به مورد اجرا گذاشته شد كه نتايج آن منتشر گرديد.
در اين سالنامه با استفاده از نتايج سرشماري عمومي کارگاهی سال 1381، آمارهاي جديدي از تعداد هتلها و ساير اقامتگاههاي عمومي موقت و رستورانها و ساير اماكن صرف غذا و نوشيدني و تعداد كاركنان آنها ارائه شده است.
علاوه بر اطلاعات مزبور، آمارهايي در زمينهی تأسيسات اقامتي استان، تعداد اتاق و تعداد تخت آنها در اين فصل درج شده اسـت كه در ســالهـاي اخيـر اطـلاعات مـربوطـه از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اخذ ميشود.
تعاريف و مفاهيم به كار رفته در اين فصل به شرح زير است:
كارگاه بازرگاني: مكان ثابتي براي انجام فعاليت اقتصادي ( خرده فروشي، عمده فروشي، رستوران و هتلداري) به طور منظم و مستمر ميباشد.
عمدهفروشي: عمدهفروشي عبارت است از فروش مجدد (فروش بدون تغيير شكل) كالاهاي نو يا مستعمل به خردهفروشان، مصرفكنندگان صنعتي، تجاري، ادارات و ساير عمدهفروشان يا به كساني كه به عنوان عاملين يا دلالان خريد و فروش مالالتجاره براي اينگونه اشخاص يا شركتها عمل ميكنند.
خرده فروشي: خردهفروشي عبارت است از فروش مجدد (فروش بدون تغيير شكل) كالاهاي نو يا مستعمل به عموم مردم براي مصرف شخصي يا استفادهی خانگي از طريق مغازهها، فروشگاههاي زنجيرهاي، دكهها، دستفروشها و دورهگردها، تعاونيهاي مصرف، سالنهاي حراج و غيره.
شاغلان (كاركنان) كارگاه: كليهی افرادي هستند كه به صورت تماموقت يا پارهوقت براي كارگاه كار كردهاند و شامل كاركنان با مزد و حقوق و بدون مزد ميباشند. كاركنان بدون مزد شامل مالكان، شركاي فعال و كاركنان فاميلي بدون مزد هستند.
شركت تعاوني: رجوع كنيد به تعاريف و مفاهيم « فصل 4- كشاورزي، جنگلداري و شيلات».
انواع شركتهاي تعاوني كه در بخشهاي مختلف به فعاليت اشتغال دارند، به شرح زير ميباشد:
شركتهاي تعاوني خدماتي: تعاونيهايي هستند كه با استفاده از سرمايه، نيروي كار، مهارت و تخصص اعضاي تعاوني، به عرضه خدمات موردنياز جامعه ميپردازند و شامل انواع شركتهاي تعاوني آموزش تعليم رانندگي، آموزش آرايشگري، آموزش خياطي، مهدكودك، آموزش فني و حرفهاي، آموزش كشاورزي، ساير موارد آموزش خدماتي، پمپ بنزين، مراكز تفريحي، مراكز درماني، مراكز هنري، مراكز ورزشي و ساير خدمات ميباشند.
شركتهاي تعاوني تأمينكنندهی نياز توليدكنندگان: اين نوع تعاونيها در امر تهيه و تأمين مواد اوليه، وسايل توليد، ابزار و ماشين آلات و ديگر نيازمنديهاي اعضاي تعاوني كه توليدكنندهی انواع محصولات هستند، فعاليت دارند.
شركت تعاوني تأمينكنندهی نياز مصرفكنندگان: اين تعاونيها در امر تهيه و تأمين انواع كالا و لوازم مصرفي موردنياز اعضاي تعاوني، از داخل و خارج كشور و در چارچوب مصالح عمومي و كاهش قيمتها و هزينهها فعاليت دارند و شامل شركتهاي تعاوني مصرف كارمندي، مصرف كارگري، مصرف محلي، مصرف آزاد، مرزنشينان و صنوف توزيعي ميباشند.
شركتهاي تعاوني فعال: به آن دسته از تعاونيها اطلاق ميشود كه فعاليت عادي اقتصادي آنها براساس يك روند مناسب و منطبق با اساسنامه ی مورد عمل ادامه دارد.
اتحاديههاي تعاوني: اتحاديههاي تعاوني با عضويت شركتها و تعاونيهايي كه موضوع فعاليت آنها يكسان است، تشكيل ميشوند و در زمينهی خدمات آموزشي، فرهنگي، تحقيقاتي، مطالعاتي، اداري، مالي و نيز برقراري ارتباط و همكاري متقابل بين تعاونيها، تأمين نيازهاي مشترك و بازاريابي، خريد و فروش توليدات اعضا و صادرات و واردات كالاهاي موردنياز فعاليت دارند.
ذخاير قانوني اتحاديههاي روستايي: سالانه 20 درصد از درآمد شركتها و اتحاديههاي تعاوني روستايي، به نام ذخيرهی قانوني غير قابل تقسيم، منظور ميشود.
واردات: واردات شامل كليهی كالاهايي است كه به طور مستقيم براي مصرف قطعي و يا تغيير شكل به منظور صدور و يا مصرف قطعي به كشور وارد و از گمركات كشور ترخيص ميشود .
صادرات: صادرات شامل صدور قطعي كليهی كالاهايي است كه در داخل كشور توليد شده و يا به صورت مواد اوليه و يا كالاي نيمهساخته يا قطعات جداگانه به كشور وارد شده و پس از تغيير شكل و يا مونتاژ، به طور قطعي صادر شده باشند.
ارزش كالا: ارزش كالا در واردات براساس ارزش سيف (C.I.F) يعني قيمت كالا بعلاوهی هزينهی بيمه و حمل آن تا مقصد و در صادرات عبارت است از ارزشهاي تعيين شده از طرف كمیسيون نرخگذاري مركز توسعهی صادرات كه بر مبناي ارزش فوب (F.O.B) يعني قيمت كالا در نقطهی بارگيري و تحويل روي كشتي تعيين ميشود.
كارگاه صرف غذا و نوشيدني: مكان مشخص و ثابتي است كه در آن مجموعهاي از سرمايه و نيروي كار به منظور تهيهی غذا و نوشيدني به كار گرفته شده باشد.
تأسيسات اقامتي: واحدي است مخصوص اقــامت
يا پذيرايي، براي استفـاده مسـافـران، كه به قصد انتفـاع و براساس ضوابـط ساختمـاني تـأسيساتي و تجهيزاتي، طبق آييننـامههاي مربوط و يا مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ايجادشده و از نظر كيفيت ارائه خدمات و رعايت مقررات، تحت نظارت اين وزارتخانه باشد.
درجهی تأسيسات اقامتي: مهمانخانهها برحسب وضعيت ساختماني، تأسيساتي و تجهيزاتي و كيفيت خدماتي كه عرضه ميكنند و براساس مقررات خاص هر گروه از آنها، به پنج درجهی لوكس يا 5 ستاره، 4 ستاره، 3 ستاره، 2 ستاره و يك ستاره تفكيك ميشوند.
تعداد اتاق و تخت: به جمع كل اتاقها يا تختهايي كه براي مدتي معين در هر مؤسسهی اقامتي براي استفادهی مسافران، آمادهی بهرهبرداري بوده است؛ برحسب مورد، تعداد اتاق و تعداد تخت اطلاق ميشود.
فصل 10- بازرگانی، رستوران و هتلداری
جدول 02-10-ارزش صادرات انواع كالا برحسب تعرفه گمركي (21 بخش) در سال (داراي جزئيات اطلاعاتي).
جدول 04-10-ارزش واردات انواع كالا برحسب تعرفه گمركي (21 بخش) در سال (داراي جزئيات اطلاعاتي).
جدول 08- مشخصات عمومي شركت هاي تعاوني روستايي در پايان سال (سال پيش فرض)..
جدول 09- مشخصات عمومي اتحاديه هاي تعاون روستايي در پايان سال (سال پيش فرض).
جدول 10- تعداد اقامتگاههاي استان تا پايان سال (سال پيش فرض).
جدول 11 : ظرفيت اقامتگاههاي استان بر حسب درجه تا پايان سال..